Bugün sizlere gerek yüksekliği, gerek mimarisi ile göz kamaştıran bir yapıdan bahsetmek istiyorum. 828 metre uzunluğunda Dubai’nin simgesi haline gelen ve şu an dünyanın en yüksek binası olarak kabul edilen Burj Khalifa, yani Burj Halife’yi görmeden ve üzerine çıkmadan Dubai’yi görmüş sayılmazsınız! Yapımı 4 Ocak 2010’da tamamlanan bina adını Birleşik Arap Emirlikleri başkanı Halife Bin Zayed El Nahyan’dan almış.
Ziyaretçi girişi Dubai Mall’dan yapılan Burj Halife girişinde ülkenin başbakanı Mohammed bin Rashid Al Maktoum’a ait olan bir söz altın harflerle gelenleri karşılıyor: “No matter how big the challenge, strong faith, determination and resolve will over come them”. Yani zorluk ne kadar büyük olursa olsun, güçlü bir inanç, azim ve kararlılık üzerinden gelebilir. Yapımında 12,000’den fazla işçi ve müteahhit çalışan, içerisinde 200 den fazla kat bulunduran Burj Halife’nin yapımı da bu sözün iyi bir örneği.
828 metre yüksekliğindeki Burj Halife’nin yapımından önce dünyanın en yüksek binasi olan Tayvan’ın Taipei 101 binası 508 metre, hemen ardına gelen Çin’deki Shanghai World Financial Center 492 metre, Hong Kong’daki International Commerce Center ise 484 metre yüksekliğinde. Binanın baş mimarı ve yapı mühendisi esas merkezi Chicago’da bulunan Skidmore, Owings and Merrill LLP (SOM)’da çalışan Adrian Smith ve Bill Baker. Yapımında sertleştirilmiş beton kullanılan binada yükselirken alanı azaltacak ve incelen bir siluet yaratacak taban levhaları bulunuyor. Yapı ortasında binanın 156. katına kadar uzanan spiral merkezi bir beton çekirdek ve bu beton çekirdek üzerinde yükselen çelik bir makas yer alıyor. Üç ayaklı bir tasarım örneği teşgil eden binada dev bir metal sarmal baca yapının ortasında belli bir noktadan başlayarak en tepesine kadar çıkıyor.
Yapımı 4.1 milyar dolara mal olan gökdeleni ziyaret edenlerin yukarıya çıkmadan önce girişteki bilet gişesinden belli bir miktar ödeyerek bilet almaları gerekiyor. Ancak binaya olan talep o kadar büyük ki ancak 2-3 gün sonrasına yer bulabiliyorsunuz. Oysa aynı anda yüzlerce kişi binanın en üst noktasına çıkıp yukarda birkaç dakika geçirdikten sonra aşağı iniyor, bu tecrübe toplam 1 saatten fazla sürmüyor. Binaya çıkmak için kullanılan asansörler saniyede 10 metre çıkabilecek hızda olduklarından kısa bir sürede binanın en üst noktasına ulaşabiliyorsunuz. Ama yine de sabahtan akşama kadar ziyaretciler için ayrılmış tüm zaman dilimleri dolu. Tabii gelir gelmez beklemeden binaya çıkmak isteyenler normal bilet fiyatının 5 katı miktarda bir ücret ödeyerek o an çıkma şansını elde edebiliyorlar.
Gelenleri 124. kattaki dünyanın halka açık en yüksek ve terası bulunan gözlem katına taşıyacak olan asansörlere binmek için sıra bekleyen ziyaretçilerin hem bu süre boyunca sıkılmaması hem de bina hakkında bilgi sahibi olmaları için bekleme alanalarında Burj Halife ile ilgili birçok ilginç bilgi içeren yazılar ilgi çeken animasyonlar şeklinde duvarlara yansıtılıyor. Burda öğrendiklerimden kısa bir derleme yapacak olursak: Burj Halife 95 kilometre uzaktan bile görünebiliyor. Yapımında kullanılan 31,400 ton inşaat demiri dışında kullanılan betonun toplam ağırlığı 100,000 tane filin ağılırlığına denk geliyor. Binanın dış cephesinde 24,000 ayrı ayrı kesilmiş cam paneller kullanılmış. Binanın duvar alanı 17 tane futbol sahası büyüklüğünde. Bina bünyesinde 57 asansör, 1044 daire, ve 160 lüks otel odası ve suit bulunduruyor.
Her ne kadar da bu şekilde sınırları zorlayan yapıların çevreye verdiği zararın göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünsek bile, Burj Halife’nin dikkate alınacak birkaç “çevreci” yanı var. Bunlardan biri ülkedeki su sıkıntısına koyduğu katkı. Binanın soğutulması işlemi boyunca ortaya çıkan kondens (yoğuşmuş su) toplanarak etraftaki bitkilerin sulamasında kullanıldığından normalde bu işlem için gereken su tasarruf yapılmış oluyor. Bu yöntem sayesinde her yıl 15 milyon galon su sürdürülebilir bir plan çerçevesinde toplanıyor.
Dubai mimarisini sert bir dille eleştiren ünlü Alman mimar Albert Speer Jr tarafından “tamamen kendini beğenmişlik projesi” olarak tanımlanan binanın tepesindeki gözlem kulesinden bakıldığı zaman Dubai göz alıcı mimarisi ile akıllarda kalan bir intiba bırakıyor. Bir gün Birleşik Arap Emirlikeri’ne yolunuz düşerse, dünyanın mimari zirvesi Burj Halife’den Dubai’yi izlemenizi tavsiye ederim.
Çise Ünlüer (19 Şubat 2012)
ciseunluer@gmail.com
No comments:
Post a Comment